Japan is als een andere planeet ... een planeet gemaakt van opvallende contrasten.

De Universitaire Stichting organiseert voor haar leden een 14-daagse rondreis in Japan.
Deze reis zal doorgaan van 14 tot 29 mei 2025.
De reis wordt geleid door mevrouw Els Claeys, Japanologe en sociologe. 

Een aantal inleidende lezingen en bezoeken zijn in voorbereiding. 

Zie hieronder de links naar het (voorlopig) programma, de reisvoorwaarden  en het inschrijvingsformulier.

NOG ENKELE PLAATSEN.

Dinsdag 11 maart 2025 om 12u: lunch-debat met prof. Christiane Gruber (Université de Michigan) over "Images et idoles en islam : un débat de longue date" en met Dr. Matthieu Somon (chercheur qualifié à l’UCLouvain) over  « Le débat des images au temps des Réformes protestantes et catholiques ». Moderator : Prof. Mehdi Azaiez (UCLouvain) (enkel in het F).

Meer informtie volgt.

Woensdag 15 januari 2025: Dagbezoek aan Antwerpen – met geleide bezoeken aan tentoonstellingen gewijd aan ENSOR met commissarissen/curatoren (afwisselend N/F) – in samenwerking met prof. dr. Francisca Vandepitte (VUB - conservator Moderne kunst KMSKB). 
Tentoonstelling "Ensors stoutste dromen. Het impression­isme voorbij" in het KMSKA, begeleid door Dr. Herwig Todts.
Tentoonstelling "Ensors staten van verbeelding" in het Museum Plantin-Moretus, begeleid door Mevrouw Willemijn Stammis.

Voor elke tentoonstelling een groep van 15 personen om 10 uur en een groep om 14 uur.

Om 12 uur een gezamelijke lunch in “Ristorante Renaissance”, Nationalestraat 32, 2000 Antwerpen

KMSKA : Ensors stoutste dromen. Het impression­isme voorbij met commissaris Dr. Herwig Todts

Het Ensorjaar 2024 zou niet compleet zijn zonder een expo in het KMSKA. In Ensors stoutste dromen. Het impressionisme voorbij krijg je een totaalbeeld op James Ensor als baanbrekende kunstenaar. Je ontdekt Ensors eigen meesterwerken uit de hele wereld naast die van de internationale kunstenaars met wie hij zich wil meten. Want bovenal wil Ensor altijd de beste zijn. Zelfs al heten zijn concurrenten Edouard Manet of Edvard Munch. 

Ensors fantasierijke geest neemt je op sleeptouw door zijn wondere universum van woeste visioenen, carnaval en zwanse. In Ensors voetsporen volg je hoe hij zijn creativiteit ontplooit, om uit te groeien tot een rebelse gamechanger. Die zelf de spelregels van de kunst bepaalt. Hij stapt daarbij resoluut weg van het klassieke Europese schoonheidsideaal, en het impressionisme dat hem eerst zo fascineerde. Om uiteindelijk anderen te beïnvloeden met zijn droombeelden of expressieve kleurkeuzes, zoals Emil Nolde. Ensors stoutste dromen toont die artistieke evolutie via de grote mijlpalen die Ensors carrière bepaalden. Voor het eerst zij aan zij met Claude Monet en Auguste Renoir, van wie hij de lichteffecten afkijkt, zelfs al vindt hij de inhoud van hun werk te braaf.

Ensor beperkt zich niet tot schilderen. Hij laat zijn experimenteerdrift ook los op gedetailleerde tekeningen en krachtige etsen. Of hij creëert de ambitieuze Verzoeking van de heilige Antonius, een gigantische collage van 51 vellen papier, gevuld met een hallucinante mix van maatschappijkritiek, wetenschap en techniek. Een absoluut kunstenaarsmanifest dat overkomt uit Chicago.

En altijd weet Ensor te verrassen door zijn contrasten tussen het komische en het sinistere, het verfijnde en het wilde, de gezellige burgersalons en de enge skeletten, in een wereld doordrenkt van wrange satire. In Ensors werken voel je de hartslag van de opwindende late 19de eeuw. Een tijd die niet zo veel verschilde van de onze, met sociale en politieke omwentelingen, verbluffende technische innovaties en massaspektakels. Voor het eerst duiken we diep in de symbiotische relatie tussen Ensor en de populaire cultuur. Zo was Ensor was betoverd door de rondtrekkende laterna magica, één van de voorlopers van de film. Op die manier dringt Ensor door tot ons dagelijks leven, van jou en mij, van iedereen. 

Het museum heeft de grootste en meest diverse Ensorcollectie ter wereld. Bovendien huist ook het Ensor Research Project hier, hét kenniscentrum rond de meester. Het KMSKA is daarmee de perfecte plek voor dit once-in-a-lifetime eerbetoon aan één van de vaders van het internationale modernisme. 

Museum Plantin-Moretus : Ensors staten van verbeelding met commissaris mevrouw Willemijn Stammis

Het Museum Plantin-Moretus presenteert Ensors staten van verbeelding over Ensors opmerkelijke grafische avontuur. Hoe maakte Ensor prenten? Welke technieken gebruikte hij? Op welke manier experimenteerde hij met dit medium en bij welke oude meesters haalde hij hiervoor de mosterd?

De jonge Ensor experimenteert enkele jaren uitbundig met etstechnieken. Zelf zegt hij hierover: “Oefening baart kunst! Zeker voor het etsen. Ervaring ontbreekt en vereist herhaalde probeersels en inspanningen.”In korte tijd ontwikkelt Ensor een unieke benadering van het medium. Met voorgangers als Rembrandt in zijn achterhoofd slaat Ensor een geheel eigen weg in. Zijn atelier wordt een proeflabo voor experimenten waar ook het toeval soms een rol speelt.

Ensors staten van verbeelding brengt voor het eerst de meest opmerkelijke resultaten van deze experimenten bij elkaar: voorbereidende tekeningen, koperplaten en verschillende staten van prenten. We tonen unieke drukken op perkament en gekleurd satijn. Ensor transformeert afdrukken tot unieke kunstwerken door ze handmatig in te kleuren met kleurpotlood, krijt en waterverf. Zo duiken er onverwachte details op, ontstaat er diepte in grote mensenmassa’s en krijgen nieuwe gestalten vorm.

Tegelijkertijd zal in het 18de-eeuws leeskabinet van ons museum ingezoomd worden op Ensor en Verhaeren door middel van de mini-expo Ensor gefileerd door de gevaarlijke koks. Deze mini-expo vertrekt vanuit de bijzondere Verhaeren-collectie die wij bewaren en tot nog toe weinig in de aandacht kwam. Centraal staat hier de bijzondere tekening Les cuisiniers dangereux van Ensor uit deze verzameling.

Woensdag 26 juni 2024 (ipv Woensdag 5 juni) om 18 u: In dit feestelijk Ensor-jaar laten we graag een Ensorkenner aan het woord. Dr. Herwig Todts, senior curator in het KMSKAntwerpen, onderhield de leden en genodigden oover "Verrukkelijke turbulentie: nieuwe perspectieven op de kunst van James Ensor". De causerie (N/F) werdingeleid en geanimeerd door Prof. Francisca Vandepitte, Conservator Moderne kunst KMSKB, deeltijds docent aan de VUB.

Na de causerie volgde een hapje en een drankje.

De Causerie

Wanneer we het over Ensor hebben, dan gaat het bijna altijd over “de getormenteerde, rebelse, excentrieke eenzaat achter het masker”. Die biografische obsessie is niet factcheckproof en verhindert bovendien een goed begrip van zijn kunst. Ensor was om te beginnen parttime kunstenaar die bovendien hoofdzakelijk op verplaatsing in Brussel speelde. Doelbewust, nagenoeg projectmatig, realiseerde hij een uiterst gevarieerde oeuvre. Ensor was veel meer dan “le peintre des masques”. Maar we mogen zijn multimediale uitstappen als musicus, schrijver en “literair performer” ook niet uit het oog verliezen. Een grondige analyse van Ensors geschriften, brieven en teksten, nieuw stilistisch en materiaal-technisch onderzoek, laten ons toe om Ensors vernieuwende, af en toe baanbrekende zoektocht naar “verrukkelijk turbulente” beelden beter te begrijpen. 

De spreker

Herwig Todts (1958) studeerde kunstgeschiedenis bij de Ensorkenner Marcel De Maeyer aan de universiteit Gent en promoveerde tot doctor in de kunstwetenschappen op een proefschrift getiteld “James Ensor occasioneel modernist. Ensors maatschappelijke en artistieke opvattingen en de interpretatie van zijn kunst.” Hij Is senior curator in het KMSKantwerpen. Hij publiceerde en organiseerde tentoonstellingen in binnen- en buitenland over beeldende kunsten in de 19de en 20ste eeuw, het Naturalisme in Europa, Henri De Braekeleer, James Ensor, Rik Wouters, Maurice Gilliams. Hij was Gastdocent kunsthistorisch onderzoek Universiteit Utrecht Geesteswetenschappen en leidt het Ensor Research Project van KMSKA in samenwerking met Universiteit Antwerpen (Axis).