Woensdag 15 januari 2025: Dagbezoek aan Antwerpen – met geleide bezoeken aan tentoonstellingen gewijd aan ENSOR met commissarissen/curatoren (afwisselend N/F) – in samenwerking met prof. dr. Francisca Vandepitte (VUB - conservator Moderne kunst KMSKB).
Tentoonstelling "Ensors stoutste dromen. Het impressionisme voorbij" in het KMSKA, begeleid door Dr. Herwig Todts.
Tentoonstelling "Ensors staten van verbeelding" in het Museum Plantin-Moretus, begeleid door Mevrouw Willemijn Stammis.
Voor elke tentoonstelling een groep van 15 personen om 10 uur en een groep om 14 uur.
Om 12 uur een gezamelijke lunch in “Ristorante Renaissance”, Nationalestraat 32, 2000 Antwerpen
KMSKA : Ensors stoutste dromen. Het impressionisme voorbij met commissaris Dr. Herwig Todts
Het Ensorjaar 2024 zou niet compleet zijn zonder een expo in het KMSKA. In Ensors stoutste dromen. Het impressionisme voorbij krijg je een totaalbeeld op James Ensor als baanbrekende kunstenaar. Je ontdekt Ensors eigen meesterwerken uit de hele wereld naast die van de internationale kunstenaars met wie hij zich wil meten. Want bovenal wil Ensor altijd de beste zijn. Zelfs al heten zijn concurrenten Edouard Manet of Edvard Munch.
Ensors fantasierijke geest neemt je op sleeptouw door zijn wondere universum van woeste visioenen, carnaval en zwanse. In Ensors voetsporen volg je hoe hij zijn creativiteit ontplooit, om uit te groeien tot een rebelse gamechanger. Die zelf de spelregels van de kunst bepaalt. Hij stapt daarbij resoluut weg van het klassieke Europese schoonheidsideaal, en het impressionisme dat hem eerst zo fascineerde. Om uiteindelijk anderen te beïnvloeden met zijn droombeelden of expressieve kleurkeuzes, zoals Emil Nolde. Ensors stoutste dromen toont die artistieke evolutie via de grote mijlpalen die Ensors carrière bepaalden. Voor het eerst zij aan zij met Claude Monet en Auguste Renoir, van wie hij de lichteffecten afkijkt, zelfs al vindt hij de inhoud van hun werk te braaf.
Ensor beperkt zich niet tot schilderen. Hij laat zijn experimenteerdrift ook los op gedetailleerde tekeningen en krachtige etsen. Of hij creëert de ambitieuze Verzoeking van de heilige Antonius, een gigantische collage van 51 vellen papier, gevuld met een hallucinante mix van maatschappijkritiek, wetenschap en techniek. Een absoluut kunstenaarsmanifest dat overkomt uit Chicago.
En altijd weet Ensor te verrassen door zijn contrasten tussen het komische en het sinistere, het verfijnde en het wilde, de gezellige burgersalons en de enge skeletten, in een wereld doordrenkt van wrange satire. In Ensors werken voel je de hartslag van de opwindende late 19de eeuw. Een tijd die niet zo veel verschilde van de onze, met sociale en politieke omwentelingen, verbluffende technische innovaties en massaspektakels. Voor het eerst duiken we diep in de symbiotische relatie tussen Ensor en de populaire cultuur. Zo was Ensor was betoverd door de rondtrekkende laterna magica, één van de voorlopers van de film. Op die manier dringt Ensor door tot ons dagelijks leven, van jou en mij, van iedereen.
Het museum heeft de grootste en meest diverse Ensorcollectie ter wereld. Bovendien huist ook het Ensor Research Project hier, hét kenniscentrum rond de meester. Het KMSKA is daarmee de perfecte plek voor dit once-in-a-lifetime eerbetoon aan één van de vaders van het internationale modernisme.
Museum Plantin-Moretus : Ensors staten van verbeelding met commissaris mevrouw Willemijn Stammis
Het Museum Plantin-Moretus presenteert Ensors staten van verbeelding over Ensors opmerkelijke grafische avontuur. Hoe maakte Ensor prenten? Welke technieken gebruikte hij? Op welke manier experimenteerde hij met dit medium en bij welke oude meesters haalde hij hiervoor de mosterd?
De jonge Ensor experimenteert enkele jaren uitbundig met etstechnieken. Zelf zegt hij hierover: “Oefening baart kunst! Zeker voor het etsen. Ervaring ontbreekt en vereist herhaalde probeersels en inspanningen.”In korte tijd ontwikkelt Ensor een unieke benadering van het medium. Met voorgangers als Rembrandt in zijn achterhoofd slaat Ensor een geheel eigen weg in. Zijn atelier wordt een proeflabo voor experimenten waar ook het toeval soms een rol speelt.
Ensors staten van verbeelding brengt voor het eerst de meest opmerkelijke resultaten van deze experimenten bij elkaar: voorbereidende tekeningen, koperplaten en verschillende staten van prenten. We tonen unieke drukken op perkament en gekleurd satijn. Ensor transformeert afdrukken tot unieke kunstwerken door ze handmatig in te kleuren met kleurpotlood, krijt en waterverf. Zo duiken er onverwachte details op, ontstaat er diepte in grote mensenmassa’s en krijgen nieuwe gestalten vorm.
Tegelijkertijd zal in het 18de-eeuws leeskabinet van ons museum ingezoomd worden op Ensor en Verhaeren door middel van de mini-expo Ensor gefileerd door de gevaarlijke koks. Deze mini-expo vertrekt vanuit de bijzondere Verhaeren-collectie die wij bewaren en tot nog toe weinig in de aandacht kwam. Centraal staat hier de bijzondere tekening Les cuisiniers dangereux van Ensor uit deze verzameling.